Wolnomularstwo, zaliczaj±ce siê od pocz±tków XVIII wieku do jednej z si³ kszta³tuj±cych kulturê europejsk±, jest – jak ¿aden inny ruch – obci±¿one zarzutem unikania jawnej dzia³alno¶ci. Chocia¿ wolnomularze chroni± przed publicznym ujawnieniem wy³±cznie swe wewn±trzlo¿owe zwyczaje, przypisuje siê im tajemniczo¶æ. Taka reputacja nieustannie nara¿a³a wolnomularstwo na ataki i prze¶ladowania.

Dlatego od koñca I wojny ¶wiatowej, a w sposób wzmo¿ony po 1945 roku, masoni niemieccy staraj± siê informowaæ opiniê publiczn± o pochodzeniu, istocie i celach wolnomularstwa. Tym samym bior± pod uwagê fakt, ¿e w wolnym spo³eczeñstwie ka¿dy obywatel ma prawo do wyczerpuj±cej informacji na temat wszystkich si³ wa¿nych spo³ecznie.

Wolnomularskie public relations korzystaj± dzi¶ ze wszystkich ¶rodków s³u¿±cych nowoczesnej jawno¶ci ¿ycia. W niniejszym opracowaniu chcemy ukazaæ mo¿liwo¶æ przedstawienia dzia³alno¶ci wolnomularskiej na podstawie analizy zbiorów muzealnych.

W 1913 roku zamieszka³y w Bayreuth neurolog, dr Bernhard Beyer zainicjowa³ rozbudowê za³o¿onego w 1902 roku muzeum. Uda³o mu siê zgromadziæ bogate zbiory. Starania, aby udokumentowaæ i otoczyæ opiek± wolnomularski dorobek kulturalny, zosta³y – po ciosach i grabie¿ach okresu narodowosocjalistycznej przemocy – podjête na nowo po zakoñczeniu II wojny ¶wiatowej. Zachowane po 1945 roku zbiory by³y na bie¿±co uzupe³niane nowymi eksponatami.

Jednak sposób prezentowania zbiorów przesta³ odpowiadaæ wymaganiom nowoczesnej dydaktyki muzealnej. Dlatego kierownictwo muzeum stara³o siê zmieniæ jego dotychczasowy charakter – kolekcji o ma³ym ogólnym znaczeniu informacyjnym.

Z pomoc± wybitnych specjalistów muzealników opracowano i zrealizowano koncepcjê przekszta³cenia muzeum, co obecnie umo¿liwia zwiedzaj±cym stworzenie sobie szerokiego pogl±du na pochodzenie i istotê wolnomularstwa. W muzeum mie¶ci siê jeden z najwiêkszych w ¶wiecie zbiorów wolnomularskiego dorobku kulturalnego. Znajduj± siê tu interesuj±ce przyk³ady tego, jak w przeci±gu dwóch i pó³ wieku znani arty¶ci reprezentuj±cy wszystkie dziedziny sztuki dawali wyraz swym odczuciom przepojonym duchem wolnomularstwa.